Onder kunst wordt in het algemeen verstaan: het product van creatieve menselijke uitingen, onder meer: schilderen, tekenen, fotografie, grafiek, beeldhouwen, moderne media, theater, muziek en zang, dans, film, bouwkunde of architectuur, literatuur en poëzie. (Wikipedia)

Creativiteit wordt in de verschillende wetenschappen nogal verschillend geïnterpreteerd, maar wijst in het algemeen naar een vermogen om iets nieuws te scheppen. Een individu of een groep toont creativiteit wanneer een nieuw concept of object wordt gemaakt, of wanneer een originele oplossing voor een probleem wordt gevonden. (Wikipedia)

Dat nieuwe miste ik nogal op Art Rotterdam. Weinig werk getuigde van onderzoek naar nieuwe beelden, presentatiewijzen, verhalen. Productie, dingen maken, leek het voornaamste. Het kan zijn dat dat inherent lijkt aan een verkoop tentoonstelling maar dat is het volgens mij niet. Ik bespeur gemakzucht, er wordt te weinig gedacht door kunstenaars en kunstbemiddelaars, beiden doen na. Er werd niet naar iets nieuws gezocht.

Eerdere jaren waren er als onderdeel van Art Rotterdam in andere gebouwen op het Van Nelle terrein exposities door Kunstinitiatieven, dit jaar kon dat niet doordat die gebouwen gerenoveerd worden en dat is een groot gemis. Installaties en performances waren er te zien in een ruwe opstelling die paste bij de oorsprong van de kunstinitiatieven. Niet alles was boeiend en/of interessant maar het was zeker minder braaf dan de beurs in het hoofdgebouw.
Het versterkte Art Rotterdam dat zo een beter beeld gaf van de stand van de kunst

De NRC schreef ‘Ruim van opzet, interessante kunst en een uitgebreid bijprogramma. De jubileumeditie van Art Rotterdam is een van de beste in het twintigjarig bestaan van de beurs voor eigentijdse kunst’ en ook de Volkskrant was zeer positief.

Ik ging er dan ook goed geluimd en met open houding naartoe en kan na afloop niet anders concluderen dan dat beide kranten slechte recensenten hebben. Ongeveer halverwege mijn bezoek vond ik de kunst ouderwets, ik voelde geen passie, geen drang, geen opwinding. Veel mensen die dingen maken en dat wordt kunst genoemd maar ik werd er niet enthousiast van. De houding waaruit gewerkt en gepresenteerd wordt is die uit de tijd van de moderne kunst. Art Rotterdam is twintigste eeuws, nergens merk je dat we al weer een tijdje in de eenentwintigste leven. En ik mis een visie op kunst.

Zoals elk jaar was het dieptepunt Prospects & Concepts van het Mondriaan Fonds die daar werk van ontvangers van een startstipendium toont. Al jaren roep ik ‘niet doen!’, het is het ultieme argument tégen kunstsubsidies. Dit jaar was de presentatie beter dan andere jaren dankzij gastcurator Macha Roesink maar er was nauwelijks interessante kunst te zien. Het niveau is dat van een eindexamenexpositie op een kunstacademie en ligt ver onder bijvoorbeeld de open dagen van de Rijksakademie.

De Van Nelle fabriek blijft fantastisch, ik heb een paar goede werken gezien, o.a. van Simone Hoang, en het is goed dat er een paar dagen per jaar ruime aandacht voor kunst is in Rotterdam. Maar.

Metahaven toont alternatieve werkelijkheden. Virtuele verhalen naast de zogenaamde normale, de mainstream verhalen. De verhalen van Metahaven hebben een andere werkelijkheid. Niet per se meer of minder waar. Zoals er meerder werkelijkheden zijn, zijn er ook meerdere waarheden. ‘De’ werkelijkheid is de dominante visie, de visie met de meeste mediasteun. Dit is geen ware werkelijkheid, hij is niet werkelijker dan andere werkelijkheden. We leven in verhalen.
Stedelijk Museum

Gilles Deleuze: Proust & Signs

Werkend ruimte voor werk maken.
Als we lezen, kijken, denken, maken we ruimte voor denken, in mijn geval beelddenken; maak ik het mogelijk beelden te laten ontstaan en herkennen als nieuw beeld, als het beeld dat ik wilde maken, al wist ik dat nog niet. Het werken, het creatieve, actieve lezen maakt ruimte waarin werk kan ontstaan. Zoals ook denken kan ontstaan.

Eigenlijk geldt alleen voor kennis en inzicht dat meer beter is. Ik zag zojuist een mooie catalogus met prachtig werk van Sigmar Polke in de ramsj, maar ik heb al een hele rij Polke boeken, wat zou deze nog toevoegen? Nieuwe ideeën, inzichten, inspiratie?
Ik keek waar ik het boek van Deleuze over Proust kan bestellen, maar moet ik wel elke boek van Deleuze lezen en kan ik niet beter zelf over de betekenis van ‘op zoek naar de verloren tijd’ denken? En wellicht hierdoor tot nieuw beeld komen en/of er zelf iets over schrijven. Lezen is mooi als activiteit, niet als consumptie. De juiste volgorde is eerst ‘de tijd hervonden’ uitlezen, dan er over nadenken en dan pas overwegen of ik het boek van Deleuze nodig heb om het denken te stimuleren.

ik ben door dit weblog aan het struinen om foto’s te kiezen voor een aantal boekjes dat ik wil maken en merk dat ik sommige foto’s bij verschillende thema’s kies. dat is niet vreemd, ze hebben vaak ook meerdere tags. bij sommigen bleken de tags te ontbreken waarmee ik ze nu associeer, ook je eigen werk zie je telkens anders.
ik lees momenteel in ‘de tijd hervonden’ het laatste deel van ‘op zoek naar de verloren tijd’ van Marcel Proust. in dit laatste deel schrijft hij onder andere over kunst en schrijven en dat is zeer herkenbaar. pas in dit laatste deel heeft de verteller door waar hij mee bezig is, wat literair schrijven inhoud en voor mij als lezer geld het zelfde, nu begin ik te begrijpen wat Proust gedaan heeft en ik begrijp beter waarom Franse denkers hem zo hoog hebben. ik overweeg zelfs om Deleuze’s Proust boek te gaan leven als ik klaar ben met ‘de tijd hervonden’.

Tekst is bij Barthes het geschreven buiten de restricties van de literatuur.

het schrift, de taal, de Tekst zij lijkt te verdwijnen. of is dat te dramatisch? de babbel neemt het over,  de leegheid, verveling. is dat een verdwijning van verlangen?

Barthes cs zijn non-romantici. Death of the author haalt de heroïek van de schrijver weg. het gaat om de Tekst, niet om een mens aan een tafel.

zonder zin, zinloos, zonder nut, nutteloos. vanuit verlangen, vanuit drift, op drift maar niet driftig.
ongekaderd onderzoek, ongericht onderzoek, onderzoeken.
de handeling, de houding. Deleuze en Barthes schrijven over verlangen. ook het schrijven van Spinoza was onderzoeken, een verlangen (?), drift (?) tot inzicht en kennis.
blijheid als beloning. bewuste blijheid geen euforie, niet zichzelf verliezen, juist bewust worden, zijn.

Robert Irwin’s werk gaat over perceptie, waarneming, ervaring, wat licht en kleur doet met een ruimte en vooral in de waarneming van een bezoeker, waarnemer.
Mijn werk gaat over nieuw beeld. Beeld dat voorheen niet bestond, beeld dat werkend ontstaat.
De persoonlijke ervaring delen we, we willen de bezoeker/aanschouwer het werk laten ervaren, zonder voorwaarden, zonder referenties.

Ik heb momenteel een manier, methode, om dit beeld te genereren. Dat is nu, het is geen voorwaarde. Net als Irwin geloof ik niet dat het kunstenaarschap in keuze voor materialen ligt. Hoe kan Irwin in een bepaalde context de waarneming/ervaring van een bezoeker trekken, ruimte bieden?
Hoe kan ik een nieuw beeld laten ontstaan en tonen?

Wat zie ik? Ik denk dat Irwin en ik beiden niet de wereld ervaren zoals het ons geleerd is. Zoals we geacht worden haar te ervaren. Irwin wil toeschouwers een ruimte laten ervaren door ze enigszins te ontregelen, ze te bevrijden uit hun vooroordelen.
Visueel en dat is ook logisch voor een beeldend kunstenaar.
Ik doe het door een nieuw beeld te tonen, iets dat ze niet kunnen herkennen. Ik maak die beelden gestimuleerd door denken. Maar nodigt het ook uit tot denken? In ieder geval mag het geen plaatje zijn. Ik moet daarom trucs vermijden.