DeleuzeGuattari

assemblage van mythen

Bij McKenzie Wark kwam ik Yves Citton tegen. Bij Citton Eric Kluitenberg die weer meewerkte aan tijdschrift open waarvan ik een aantal nummers heb. Vervolgens bestelde ik het nummer Hybrid Space waar Citton en Kluitenberg aan meewerkten.

open was/is een uitgave van SKOR, Stichting Kunst in de Openbare Ruimte. De openbare ruimte is dan ook het hoofdthema van het tijdschrift, waarbij telkens weer moet worden gedefinieerd wat openbare ruimte is, hoe dat ervaren kan worden. En ook hoe dat teruggewonnen kan worden want in het neo-liberale tijdperk is de openbare ruimte commerciële ruimte geworden, exploitatieruimte voor Big Money en Big Tech.

Het mooie van Citton is dat hij voortdenkt op Spinoza en Deleuze/Guattari. Met name Spinoza’s affectenleer. Zo schrijft hij o.a. dat we rechtse mythes (aka fake news) niet kunnen bestrijden met feiten maar wel met sociale mythen. En hier is natuurlijk een rol voor de kunsten, het vertellen van mooie onware verhalen aldus Oscar Wilde.

POSTSCRIPTS

Het zal bijzonder zijn te leven in bijbels land, in de regio waar de drie monotheïstische godsdiensten zijn ontstaan en waar al eeuwen daarvoor verhalen een belangrijk onderdeel van het leven, de cultuur, de samenleving waren. Fantastische verhalen waarin mensen goden werden, waar goden en mensen samen kinderen kregen, waar goden mensen met dierenhoofden konden zijn. Duizenden jaren bestonden gefantaseerde geschiedenissen naast werkelijke en waren even belangrijk en misschien zelfs even reëel. Is leven verhalen? Hoe is leven buiten verhalen? Kennen andere dieren verhalen of is dat iets bijzonders aan de mens?

Speculatieve fictie. De virtualiteiten van Deleuze & Guattari. Er zijn meerdere werkelijkheden, realiteiten, virtualiteiten. Maar daarmee bedoelen Jalal Toufic, Walid Raad, Gilles Deleuze en Félix Guattari iets anders dan wappies en anti-vaxers. Er is een essentieel verschil tussen creativiteit en rancune. Tussen verbeelding en angst.
Verbeelding en creativiteit scheppen ruimte, mogelijkheden, ontwikkeling. Dat is ook wat literatuur, kunst voorstaat wat zij behoeft te doen om boeiend en belangwekkend te zijn.

TOUFIC is een ideale DELEUZE lezer en tevens van  DELEUZEGUATTARI. Hij gaat ver in zijn onderzoek naar VERLANGEN, er zijn geen gepredefiniëerde grenzen. Hij onderzoekt wat verlangen is, wat voorwaarden zijn, beperkingen, (on)mogelijkheden. Hij benadert verlangen als een KUNSTENAAR.

TOUFIC’S PSYCHOANALYSE kritiseert FREUD. Waar GUATTARI LACAN kritiseert gaat Toufic een stap verder en ontkracht FREUD middels diens eigen theorie.

UNTIMELY COLLABORATION, samenwerking met mensen die niet gelijktijdig leefden. Hier is kwantum niet nodig, dit is wat cultuur is, wat mensen al eeuwen doen. Kunstenaars, wetenschappers en anderen.

De VREEMDHEID van Jalal Toufics schrijven brengt mij rust. Zijn teksten bevatten vormen van WAANZIN en zijn niet in één keer te vatten. Herlezen, contextueel lezen, studeren zijn noodzakelijk om tot begrip te komen. Of tot meer begrip te komen. Dat kan lezend, denkend, dromend.
Het brengt geen onrust, hoeveel er ook te onderzoeken valt. Want mijn doel is niet verlichting. Ik leef en ontwikkel mij graag. Ik behoef een mate van autonomie en van gemeenschap. De verhouding tussen die twee vergt altijd aandacht.

‘human being is something that must be overcome’ to be replaced by the overman
Als TOUFIC hier NIETZSCHE aanhaalt (waarbij hij Uebermensch vertaalt met overman) denk ik dat Nietzsche gelijk heeft want hij spreekt hier over de Europese Christelijke man die zo duidelijk een rampzalige soort is.
Vervolgens gaat Toufic verder: om overmens te worden moet je volledig onwraakzuchtig zijn. Dan herken ik het hedendaagse ressentiment van rechts als al te menselijk, hier glijdt de mens af tot ondermens.

‘More important than thought is what leads to thought [donne à penser*] – Deleuze
* je krijgt denken aangeboden

JOUISSANCE, Nederlands: genot lust. Bij Toufic lijkt het meer een dwangneurose, de hedendaagse dwang tot zelfbevrediging, tot voortdurend genieten, voortdurende sensaties.

/ Jalal Toufic: Postscripts

Wat is filosofie

Of: verheldert het woord filosofie de intentie en betrokkenheid van de kunstenaar.
Roni Horn schrijft als beeldend kunstenaar en soms raakt het aan filosofie en waarschijnlijk is haar begrip Place een concept en daarmee filosofie.
Zij gebruikt zelf de term filosofie niet. Ik denk dat ze daar verstandig aan doet. Eem kunstenaar ontwikkelt beeld. Percepties, ervaringen en denken tijdens het werkproces.

Scroll to Top