POSTSCRIPTS
Het zal bijzonder zijn te leven in bijbels land, in de regio waar de drie monotheïstische godsdiensten zijn ontstaan en waar al eeuwen daarvoor verhalen een belangrijk onderdeel van het leven, de cultuur, de samenleving waren. Fantastische verhalen waarin mensen goden werden, waar goden en mensen samen kinderen kregen, waar goden mensen met dierenhoofden konden zijn. Duizenden jaren bestonden gefantaseerde geschiedenissen naast werkelijke en waren even belangrijk en misschien zelfs even reëel. Is leven verhalen? Hoe is leven buiten verhalen? Kennen andere dieren verhalen of is dat iets bijzonders aan de mens?
Speculatieve fictie. De virtualiteiten van Deleuze & Guattari. Er zijn meerdere werkelijkheden, realiteiten, virtualiteiten. Maar daarmee bedoelen Jalal Toufic, Walid Raad, Gilles Deleuze en Félix Guattari iets anders dan wappies en anti-vaxers. Er is een essentieel verschil tussen creativiteit en rancune. Tussen verbeelding en angst.
Verbeelding en creativiteit scheppen ruimte, mogelijkheden, ontwikkeling. Dat is ook wat literatuur, kunst voorstaat wat zij behoeft te doen om boeiend en belangwekkend te zijn.
–
TOUFIC is een ideale DELEUZE lezer en tevens van DELEUZEGUATTARI. Hij gaat ver in zijn onderzoek naar VERLANGEN, er zijn geen gepredefiniëerde grenzen. Hij onderzoekt wat verlangen is, wat voorwaarden zijn, beperkingen, (on)mogelijkheden. Hij benadert verlangen als een KUNSTENAAR.
TOUFIC’S PSYCHOANALYSE kritiseert FREUD. Waar GUATTARI LACAN kritiseert gaat Toufic een stap verder en ontkracht FREUD middels diens eigen theorie.
–
UNTIMELY COLLABORATION, samenwerking met mensen die niet gelijktijdig leefden. Hier is kwantum niet nodig, dit is wat cultuur is, wat mensen al eeuwen doen. Kunstenaars, wetenschappers en anderen.
De VREEMDHEID van Jalal Toufics schrijven brengt mij rust. Zijn teksten bevatten vormen van WAANZIN en zijn niet in één keer te vatten. Herlezen, contextueel lezen, studeren zijn noodzakelijk om tot begrip te komen. Of tot meer begrip te komen. Dat kan lezend, denkend, dromend.
Het brengt geen onrust, hoeveel er ook te onderzoeken valt. Want mijn doel is niet verlichting. Ik leef en ontwikkel mij graag. Ik behoef een mate van autonomie en van gemeenschap. De verhouding tussen die twee vergt altijd aandacht.
–
‘human being is something that must be overcome’ to be replaced by the overman
Als TOUFIC hier NIETZSCHE aanhaalt (waarbij hij Uebermensch vertaalt met overman) denk ik dat Nietzsche gelijk heeft want hij spreekt hier over de Europese Christelijke man die zo duidelijk een rampzalige soort is.
Vervolgens gaat Toufic verder: om overmens te worden moet je volledig onwraakzuchtig zijn. Dan herken ik het hedendaagse ressentiment van rechts als al te menselijk, hier glijdt de mens af tot ondermens.
‘More important than thought is what leads to thought [donne à penser*] – Deleuze
* je krijgt denken aangeboden
–
JOUISSANCE, Nederlands: genot lust. Bij Toufic lijkt het meer een dwangneurose, de hedendaagse dwang tot zelfbevrediging, tot voortdurend genieten, voortdurende sensaties.
Brilliant
Een VERADEMING Koduro Eshun’s More Brilliant Than The Sun uit 1998 is een futuristisch boek over zwarte ritmische muziek. FUTURHYTMACHINES. Hij schrijft zoals de muziek klinkt. Hij gaat mee, beweegt mee, grooves. ‘The future is a much better guide to the present than the past.’
De VORM is nieuw TRUE TO THE MUSIC. He cuts & scratches met woorden. Het is muziek, TEXT MUSIC.
leven
het wonderlijke leven in al haar virtualiteiten, ter land, ter zee en in het digitale laboratiorium
212
In de Witte Raaf 212 een boeiend essay van Fred Moten over geschiedschrijving, kunst en de Afrikaanse diaspora. En een recensie van het boek Potential History, Un-plearning Imperialism van Ariella Aïsha Azoulay over de noodzaak de geschiedsvervalsing te herstellen door teruggave van geplunderde pbjecten door westerse musea en opschoning van archieven.
afterlife
In mijn hoofd zit After Life als een mooie film van Koreeda maar als ik naar dit plaatje kijk zie ik onze planeet nadat wij mensen uitgestorven zijn. Dan zal er ander leven zijn. Hoe dat er uit ziet is niet echt relevant en zeker niet voor ons.
life
in deze dagen van bosbranden, vloedregens en een dramatisch klimaatrapport, alsmede totale lamlendigheid van onze politici, gesanctioneerd door de even onnozele kiezers kan ik toch genieten van mooie beelden van een virtueel leven
contemplatie
zitten, zijn
we doen te veel, willen te veel. Althans we menen dat we willen, we laten ons meeslepen in de stroom van veelheid in de waangedachte van economische groei. We consumeren uit angst voor verveling. We dóén niets, we zíjn niet, we laten ons voortdrijven. En we consumeren het leven op deze planeet kapot. Meer, meer, meer, dood.
collapsosofie
Een nieuwe richting in de filosofie. De wereld stort in en dat moeten we onderkennen en ons er op voorbereiden. Zal er een doorstart mogelijk zijn en hoe dan? Hoe kunnen we daar nu reeds toe handelen?
thin paths
De Engelse titel van het boek van Julia Blackburn ‘Thin Paths’, is beter dan de Nederlandse ‘Smalle Paden’, het gaat om verbindingen. Over tijd en natuur, over relaties en verbondenheid. Over lijnen die deels vervagen.
relational quantum, oftewel Spinoza en Deleuze bevestigd door nieuwste inzichten in de natuurkunde
De natuurkundigen kunnen het zo gek niet verzinnen of het bevestigd wat Spinoza in de zeventiende eeuw dacht en opschreef. Het enige wat me verbaast is dat natuurkundigen zich daar zelf niet van bewust lijken.
Ik bedenk dit als ik over het werk van Carlo Rovelli lees in De Groene. Zijn relationele kwantumfysica is voor lezers van Deleuze niet nieuw. Als hij een filosofische kijk op kwantum mist komt dat omdat zijn filosofische kennis beperkt is.
Maar ik herinnerde me een interview met Rovelli, haal het uit de kast en lees dat Spinoza belangrijk voor hem is. Dat verbaast me niet en wel, niet vanwege de gedeelde inzichten, wel vanwege zijn twijfels over kwantum en filosofie. Misschien moet ik hem een mailtje sturen over Deleuze.
Smalle paden van Julia Blackburn
Een boek over mensenlevens en dodelijke maatschappelijke structuren. Eén van de schokkendste delen van dit* boek zijn de verhalen over lijfeigenschap, oftewel slavernij binnen Europa, over half-mensen die eigendom waren van de landeigenaren. Dit duurde tot na de tweede wereldoorlog.
In het voorlaatste hoofdstuk is de schrijfster op bezoek bij de laatste herder van de vallei. Dankzij nieuwe regels kan hij zijn kaas niet verkopen, zijn wol en mag hij zijn schapen en geiten niet laten slachten.
Van lijfeigenschap naar bureaucratie. Wat een vooruitgang.
* een portret van een gemeenschap in een bergdorpje in Ligurië, Noord Italië
life
Ik las een hartverwarmend pleidooi voor alle leven op Linkedin en mijn broek zakte af bij het lezen van de stompzinnige reacties op deze hartenkreet.
ooit
ER IS MINDER FILOSOFIE DAN OOIT EN WEINIGEN LIJKEN DAT TE BESEFFEN. Het barst van de cursussen, workshops, trainingen enzovoort enzoverder. EN ER WORDT NIET GEDACHT. NAPRATEN, NADOEN (ook voelen genoemd), NAVOLGEN, NALIJDEN (en dat leiden noemen in de flyer), NA-IJLEN.
Soms voel ik me somber.
(De wereld staat in brand, hetgeen overstromingen veroorzaakt)