rizoom is dans, de rizomatische groei is bewegen als in dans

een pleidooi voor Leven

het is een beeld, bij voorkeur vanuit een gedachte

Gilles Deleuze was echt een harde denker.
De man was een harde denkwerker, dat besef ik voortdurend bij het lezen van zijn boek Bergsonism (oorspronkelijk in 1966 gepubliceerd als Le Bergsonisme).
Hij denkt hard om leven te begrijpen, verkennen, verklaren en in concepten met lezers te delen. In Bergsonism onderkent hij het belang van concepten van andere denkers.
Die grote denkers zijn veelal ook grote stilisten. En zelden romantici, misschien met uitzondering van Nietzsche.
De boeken van Bergson zijn voor Deleuze gereedschap. Hij heeft uitgebreid en vooral ook diep de concepten van voorgangers bestudeerd alvorens zijn eigen concepten te ontwikkelen. En die concepten ontwikkelde hij in samenwerking met anderen, ook in zijn college’s. Studeren, doceren, verkeren, assembleren, creëren.

Deleuze leest creatief, actief, scheppend.
Deleuze toont dat in verschillende boeken Bergson zijn kernthema’s verschillend definieert. Gaandeweg ontwikkelde Bergson zijn denken waarbij hij niet refereert aan eerder inzichten, zo lijkt hij zichzelf tegen te spreken maar doet dat volgens Deleuze niet, hij benadert het anders. En voor een denker die vaak het begrip multitudes gebruikt is dat niet vreemd.

Deleuze lijkt in Bergsonism Bergson’s concepten hanteerbaar te maken om het te kunnen gebruiken in zijn eigen filosofie. Bergsonism lijkt zo als ondertitel ‘een bruikbare Bergson’ te hebben.

Dit zijn enige aantekeningen tijdens het lezen van Bergsonism. Voor mij een moeilijk boek en ik weet nog niet wat ik er zelf mee kan, daarom snel een tweede keer lezen om zo dit stuk gereedschap te kunnen hanteren.

Toen ik vorige week las dat Sonic Acts 2024 haar titel ontleent aan het boek The Spell of the Sensuous van David Abram bestelde ik dit boek uit 1996 direct.
Het opent geweldig met een beschrijving van zijn bezoek aan Bali en Nepal waar hij te gast was bij magicians aan wie hij zich presenteerde als goochelaar.
Zijn historische beschrijving van de invloed van het alfabet op onze vervreemding van natuur, van onze leefomgeving is boeiend en leerzaam.
Maar zijn filosofische achtergrond is wonderbaarlijk beperkt. Hij heeft filosofie gestudeerd, presenteert The Spell of the Sensuous als filosofieboek maar hij weet er opvallend weinig van. Zo weet hij niet dat Descartes bekendste ideeën kort na diens leven weerlegt zijn door Spinoza. In een hoofdstuk over tijd komt Bergson, de belangrijkste denker over tijd, niet voor. Deleuze? Nul keer genoemd. Felix Guattari idem.
Als pleidooi voor een noodzakelijke verhouding tot het niet menselijke leven en een oproep tot herstel hiervan is het zeer geslaagd. Als filosofieboek een mislukking. Abram is meer cultureel antropoloog dan filosoof.

het grootste voordeel van exposeren is dat het helpt afstand te nemen van het eigen werk. het biedt kans op een frissere blik, een doorstart.

Betekent Spinoza’s caute hetzelfde als woke? Het Latijnse caute waarmee Spinoza zijn brieven ondertekende betekent ‘wees voorzichtig’ het Amerikaanse woke betekent ‘pas op, wees alert, wees voorzichtig’.
Waar Spinoza waarschuwde voor censuur en onverdraagzaamheid was woke een waarschuwing tegen racisme en onverdraagzaamheid. Ik denk dus dat Caute inderdaad gelijk is aan Woke.