Nadat ik jaren geleden van kunst naar webdesign overstapte bewoog ik ook veel minder. Ik verruilde lasapparaat voor computer, atelier voor bureaustoel, hoefde niet meer met materiaal en objecten te sjouwen. Maar ook stapte ik minder vaak op de fiets voor een tochtje in de omgeving. Als kunstenaar leek ik meer over mijn eigen tijd te beschikken. Hoefde ik niet beschikbaar te zijn voor klanten. Het webdesign heeft me meer naar een werkdag-ritme gedreven. Maar hoe nodig was dat nou eigenlijk?
Nadat ik een serie oude negatieven ingescand had vertelde ik mijn buren enthousiast over hoe fotogeniek Valencia is. Oude vissersbuurten met huisjes in pasteltinten, een strandboulevard die zowaar toerisme met schoonheid doet associëren, spectaculaire nieuwbouw van o.a. Calatrava en stadsparken in de bedding van een drooggevallen rivier. Onder zeer veel meer. Allemaal waar, Valencia is prachtig. Maar dat geldt voor vele andere steden. Op vakantie lijken we het beter op te merken. En ook als we kunstenaar zijn.
iconoclastIn deze tijd waarin men Darwin wil bestrijden met sprookjes, waarin de scheper herintreedt lees ik deze bedrijfsnaam helemaal verkeerd.
Ik bedoel met iconoclast beeldenstormer. Er zijn echter meer betekenissen waarvan deze ook aardig actueel is: (Wikipedia:) Een iconoclast is in huidig gebruik veelal een persoon die in de ogen van een ander, geen cultuur of kunst kan waarderen; in dit geval synoniem van barbaar of primitieveling.
De eerste reactie van een opkomend politicus op de slechte voorspellingen van het Centraal Plan Bureau vorige week: laten we stoppen met linkse hobby’s als ontwikkelingshulp en kunstsubsidies. Hij toont zo en-passant zijn overeenkomst met de Taliban.
v.l.n.r. kom bij de politie, dicrimineer niet, kom naar dansfestival, luister radio Alternatieve titels: sex sells; beter uw leven.
Ik had eerder al moeite gedaan de anti-discriminatie posters (waartoe de tweede van links behoord) te interpreteren. Ik blijk niet zo goed in discrimineren te zijn, schiet te kort in vooroordelen. Elke poster toont een portret met een citaat. Het zijn zoekplaatjes, ‘dankzij het meldpunt discriminatie kan ik weer werken’, staat er bij een foto van een dame met beroep office manager. Er is dus iets met deze dame waardoor mensen haar geen baan gunnen. Na een tijd kijken zie ik dat ze zwanger is. Ah, dat is blijkbaar nog steeds een discrimatiepunt. De dame op de poster hier boven kan ook werken, als verpleegkundige, dankzij het meldpunt. Bij haar ben ik er nog niet uit wat het goede antwoord is: werd ze lastig gevallen wegens haar mooie uiterlijk of maak je nog steeds minder kans met een bruine huid? Of zie ik iets anders over het hoofd?
De politie werft hulpverleners, de jongedame op de poster verbeeld slachtoffer van loverboy. Op een andere poster uit dezelfde campagne staat een prostituee, ook die wil door de politie geholpen worden, schijnt.
De andere twee sexy posters roepen ons op een dansfestival in Frascati te bezoeken (er is ook een versie met een bestikkerde vrouw) en om naar een nieuwe lokale commerciële radiozender te luisteren. Die vind ik wel grappig in zijn platheid, een aardige persiflage op Radio Veronica.
Aan de rand het chique Oud-Zuid ligt één de meest pittoreske industriegebieden van Amsterdam. Tot mijn verbazing is deze niet overvloedig vastgelegd in reclamespots, films en tv-series, zoals vaak gebeurd met dit soort fotogenieke plaatsen. Het verbaast me nog meer dat dit stukje nog niet overgedragen is aan de projectontwikkelaars om het te laten platwalsen en vervangen door zo saai mogelijke nieuwbouw tegen zo hoog mogelijke prijzen. Gaat vast wel een keer gebeuren, geniet er dus van zolang het kan.
De Rotterdamse wethouder van cultuur Rik Grashoff wil graag 13 miljoen uitgeven aan een urban centrum. Wat dat is weet niemand. Ook mijn Rotterdamse vrienden wisten het niet precies. Ik denk dat hij straatcultuur van de straat wil halen. Gaat niet werken natuurlijk. Ik ben niettemin alvast maar begonnen met mijn straatkunst serie.
Kan natuurlijk ook zijn dat de wethouder dezelfde natte droom als Fred Gamma heeft: “Wat ben je lekker bezig Rik”.
Had Hans Aarsman met de hand geschreven als aanhef van de brief waarin hij schreef dat de jury van de Gemeentelijke Kunstaankopen 2009 Fotografie mijn serie per ongeluk foto’s niet geselecteerd heeft. Vriendelijk gebaar dat handschrift, nog meer gezien het aantal van 470 inzendingen.
De jury hoopt dat het bericht mij niet zal weerhouden door te gaan op de ingeslagen weg. En zowaar, één der 100 foto’s die ik vandaag schoot was afgegaan zonder dat ik het doorhad.
dranghek (sticker)Original artwork from the nineties, handmade.
Deze sticker heeft al mijn verhuizingen overleefd. Wel wat stof verzameld en plakkracht verloren. Maar naar verwachting zal hij binnenkort uit het stof herrijzen en zijn glans hervinden.
monsterboardwaarvoor hebben we dan kunstenaars nodig?
Om ons eraan te herinneren? Of, toch, simpelweg mooie dingen te tonen? Of om ons andere werkelijkheden te tonen?
Waarom wil ík kunstenaar zijn?
Overwegingen bij het zien van de tentoonstelling The Tropical Years van Frank Koolen in W139. W139 directeur en schilder Gijs Frieling schrijft in de begeleidende tekst: “Kunst is vormgegeven materiaal”.
Kunst wordt vaak vergeleken met religie en met wetenschap. Ik heb dat altijd vreemd gevonden. Gelovigen en wetenschappers hebben problemen met onverklaarbare zaken. Die gaan ze dan toch verklaren. Religieuzen op een tamelijk simplistische wijze, wetenschappers op een meer gecompliceerde wijze. Kunstenaars kunnen heel goed leven met het onverklaarbare, het is prachtig materiaal er rest immers meer ruimte voor fantasie.
Frank Koolen laat alles zien als kunst. De tentoonstelling herinnerde me aan een installatie die ik ooit voor De Melkfabriek in Sittard maakte. Mede exposant was trouwens Gijs Frieling, I love toeval :). Ik liet toen zien van waaruit mijn werk voortkwam, een blik in het atelier, in de belevingswereld van een kunstenaar.
Gijs Frieling schrijft over Frank Koolen: “Kunst is vormgegeven materiaal” is waarschijnlijk het meest elementaire dat we erover kunnen zeggen. Ideeën, inhoud en betekenis zijn alleen belangrijk in het werk van Frank Koolen in de mate waarin hij ze tot materiaal heeft weten te maken. Vervolgens lijkt het zijn doel om het materiaal leeg en open te houden, iets wat veel moeilijker is dan er nieuwe betekenis aan te geven” zoals zovele kunstenaars naar eigen zeggen proberen.
Dat klinkt fijn en aanmoedigend. Maar ik weet niet of ‘het werkt’. Ik hield zelf een leeg gevoel over aan de grote expostie. Er viel heel veel te zien en dat was het. Frieling schrijft ook dat Koolens werk het best tot zijn recht komt in zo’n grote overzichtsexpositie, dat betwijfel ik. Juist dat vele versterkte bij mij het lege gevoel.
[slideshow=5,440,587]Chelsea
Bezoekers worden ongeduldig: ‘wanneer ga je nou dingen máken’. En wat houdt dat nou in dat hernieuwde kunstenaarschap?
Goede vragen en ze worden zeer gewaardeerd. In mijn vorige post schreef ik over Achilles and the Tortoise, een film over een kunstenaar op zoek naar een eigen stijl.
In mijn eerste kunstenaarschap had ik een thematiek en ook wel iets van een eigen stijl. Ik heb tot nu toe nog geen enkele aandrang gevoeld daar op verder te gaan. Ik wil mezelf echt de tijd gunnen tot een hernieuwd kunstenaarschap te komen. Vanuit een nieuwe motivatie, vanuit een ontwikkelde persoonlijkheid, in deze tijd.
Eén gedachte is Mille plateaux van Deleuze ter inspiratie te gaan lezen. In de dagen dat ik in New York tot het herintreden besloot schoot ik opvallend veel plaatjes van spiegelbeelden. Onder andere de bovenstaande fraaie beelden van een nieuw gebouw aan de Hudson in Chelsea. Kunnen jullie in afwachting van kunst alvast genieten van schoonheid.
still uit Achilles and the Tortoise (en waarom hij hem toch aflegt)
Achilles and the Tortoise is de nieuwe film van Takeshi Kitano die ik zag op het IFFR. Een schitterende film over de zoektocht van een kunstenaar naar een eigen stijl. Ik vind het lastig er iets over te schrijven, want ik vond het zelf heel prettig tevoren niets over deze film te weten. Ik zal me daarom beperken tot het advies: zien die film!
Zei ik tegen de vriendin waarmee ik de tentoonstelling van Ian Wallace bezocht in Witte de With.
We keken naar een foto waarop de kunstenaar aan het werk was achter een tafel in een galerie. Een vrijwel identieke foto, maar dan in zwart wit en met een 20 jaar jongere Wallace, hing elders in de expositie. A Literature of Images heet de exposite en dat was de reden van mijn bezoek.
De titel is gelijk aan die van een tekst van Wallace die op de tentoonstelling te lezen valt en waar hij zijn interesse in beeld toelicht.
De tekst ligt op een tafel die als een lijn schuin in de ruimte staat. Er liggen ook fax uitwisselingen met galeries op. Daarin wordt over het werk, de betekenis ervan, het verschepen van werk en ook over de benarde inkomenspositie van de kunstenaar geschreven.
Ian Wallace heeft een consistent oeuvre opgebouwd dat zich door de jaren heen is door blijven ontwikkelen. In de tientallen jaren dat hij als kunstenaar werkzaam is is de betekenis en de positie van beeld(taal) ook flink veranderd.
De expositie is een aanmoediging om daar over te denken. Over een literatuur van beelden anno nu.
In Rotterdam bezocht ik ook Warum 2.0, een installatie in V_2. Ook sterke visuele en auditieve ervaring waarbij betekenis en interpretatie van beelden ook onderzoeksgebieden zijn. Komt wellicht ook nog een stukje over.
still uit spyder Spyder is een film van Ishibashi Kiyomi die ik zag op het IFFR. De film van twee uur is opgenomen met de camera van een mobiele telefoon.
Het kleine beeld is opgeblazen naar bioscoop formaat en heeft de bekende lage kwaliteit:veel blokken door de compressie, een vaag beeld, schokkerig bij snellere camerabewegingen, nauwelijks scherptediepte en geen scherpte. Een blurrie film met blurrie kleuren. Dit beeld sloot mooi aan bij het verhaal. Een labiele jongedame heeft moeite zich een plaats te verwerven en gaat gelijktijdig haar eigen gang. Heeft een zekere onbevangenheid, naïviteit, stoerheid. En is ook erg kwetsbaar, fysiek (ze is graatmager) en geestelijk. De camera wisselt close-ups af met stadsbeelden, beiden erg geschikt voor dit soort camera.
Mooie film. Regie, script, productie, camera, art design, montage en hoofdrol: Ishibashi Kiyomi.
uitzicht vanuit witte de with
Kunstcentrum Witte de With heeft op haar ramen een folie geplakt waardoor het contrast van het uitzicht verhoogd wordt. Rotterdam wordt zo zelf een kunstwerk. De stad wordt een foto, nee, er komt rook uit een schoorsteen, een vlag wappert: de stad is een videowerk.
Het sloot prachtig aan op de expositie van Ian Wallace die ik bezocht, die al tientallen jaren foto’s in de stad maakt. uitzicht vanuit witte de with uitzicht vanuit witte de with
delftsche poort
Elk jaar, als ik naar het Internationaal Film Festival Rotterdam ga, probeer ik een plek te vinden in of rond Rotterdam centrum om mijn auto gratis te parkeren. Ook deze keer lukte het weer, ergens in Crooswijk. Nadat ik uit de auto stapte liep ik richting de torens in het centrum. Al gauw had ik geen idee waar ik was, rondkijkend zag ik het beeld Delftsche Poort van Cor Kraat en wist ik dat ik vlakbij het hofplein was.
Handig zulke grote uitgesproken sculpturen om je te kunnen oriënteren. Rotterdam heeft meerdere van dat soort beelden. Tot mijn favorieten horen het beeld van Coop Himmelb(l)au en Zadkine’s de Verwoeste Stad, beiden op de Blaak.
Ik heb wel eens moeite met beelden in de publieke ruimte. Vaak zijn ze plichtmatig of nietszeggend. Zijn ze enkel geplaatst omdat het er nou eenmaal bij hoort. Maar er zijn ook veel beelden die wel goed werken en een krachtige bijdrage leveren aan de kwaliteit van de openbare ruimte. En ook de weg wijzen.
woordensmid pjroggeband van elfletterig.nl wees me erop dat er voor het herintreden eerst een uittreding plaats moet vinden.
vandale.nl:
uit·tre·den trad -, i -getreden 1 uit iets naar buiten treden 2 stoppen met werken 3 (vd ziel) buiten het lichaam treden
Nu liet ik op de kunstacademie al een klasgenoot schrikken met de opmerking dat ik helemaal geen ziel had. Dat uittreden gaat dan niet lukken. Wikipedia verwoord het anders: “De term uittreding, ook wel astrale projectie genoemd, wordt gebruikt als term voor een paranormaal verschijnsel waarbij het zgn. astraallichaam uit het stoffelijke lichaam zou treden. De geest zou het lichaam verlaten en bewust door verschillende aardse en astrale dimensies ‘reizen’. ”
Geest en ziel zijn toch echt verschillende dingen. Ik denk dat uittreden voor beiden gebruikt wordt.
Of ik een geest heb weet ik niet, het lijkt me sterk maar niet uitgesloten.
In de gedrukte versie van van Dale komt ook “een kring van personen verlaten” als betekenis voor. Dan komen we weer bij het klooster en de kerk. Uittreden uit de kunst is waarschijnlijk een combinatie van het stoppen met werken en een kring van personen verlaten. Of is dat dubbelop, het heet tenslotte ook van werkkring veranderen als men een ander soort werk gaat doen?
vandale.nl:
in·tre·den trad -, i -getreden 1 ingaan, binnengaan 2 (r-k) in een klooster gaan 3 beginnen: de winter is ingetreden
Mijn bezoek aan De Nieuwe Kerk deed me denken aan het woord intreden. Nou schrijf ik al weer een paar maanden in dit weblog, maar ik had het woord herintreden niet eerder geassocieerd met intreden, dat ik toch vooral ken in de betekenis van in een klooster gaan.
Ik heb een zwak voor kloosters. De vaak mooie gebouwen, de habijten en ook de gerichtheid op studie en meditatie. Een groot gebrek heb ik altijd gevonden dat ze op religie gericht zijn, dat bidden en bijbelen heeft me nooit getrokken. Ook de scheiding der sexen vind ik een nadeel, ik zou niet graag enkel met mannen leven. Het geordende leven heeft weer wel aantrekkingskracht.
Herintreden is terug naar het klooster? Geen idee of dat gebeurt, of kloosterlingen hun orde verlaten en er weer terug keren. Heeft kunst overeenkomsten met het klooster? In eerste instantie denk ik niet, het kunstenaarschap is veelal individueel en het kloosterleven niet. Hoewel, er zijn ordes waar er nauwelijks contact is tussen de kloosterlingen. Waar gezamenlijkheid en individualiteit samengaan. En kunstenaars willen ook nog wel eens graag samenscholen in stijlen en stromingen.
schnappschuss
Dit blog wordt steeds meer een verzameling vakantiekiekjes. Daar is waarschijnlijk niets mis mee. Snapshots worden steeds meer gewaardeerd. Er worden ontelbaar veel tijdschriften en boeken mee gevuld. Bovendien zijn er nog maar weinig mensen die niet dagelijks een camera op zak hebben.
Ik was blij verrast met een artikel in een catalogus, Chikaku van Kunsthaus Graz en Camera Austria, tegen te komen waarin Yoko Tawada schnappschusser mit wörten schrijft. Korte observaties, verband houdend met een dagelijkse activiteit in haar leven. Ze maakt dagelijks snapshots die na het afdrukken in een schoenendoos verdwijnen.
Zelf maak ik ze ook graag en een enkele keer doe ik er iets mee. Zo toonde ik ooit een aantal in combinatie met prentbriefkaarten in een expositie in Sittard. Dit in een soort atelierinstallatie: een kijk op mijn kijken als kunstenaar. En ook in sommige van mijn lichtobjecten werden vakantiefoto’s verwerkt.
