ventilator

[jwplayer config=”herintreder” mediaid=”1475″]

De wereld om ons heen vergaat  (weer eens), maar het leven gaat verder met al zijn saaiheid.

zelfbeschouwing

spiegel van Anish Kapoor

Dit was niet de meest spectaculaire spiegel van Kapoor die ik zag in Bilbao. Maar in het Museo de Bellas Artes waren ze minder fanatiek in het weren van camera’s dan in het Gugenheim.

En goed nieuws: museum de Pont in Tilburg heeft een losstaande gebogen spiegel van Kapoor verworven.

spinoza studiegroep

Nursery Piece, Job Koelewijn 2010. Met pagina's uit Spinoza's Ethica

Als herintredend deelnemer draai ik dit winterseizoen weer mee in één van de studiegroepen van de Amsterdamse Spinoza Kring. Wat me telkens weer opvalt is de uiterste precisie van het denken en formuleren van Spinoza. Deze zorgvuldigheid is essentieel voor een grondig denken. En zou ook nu, binnen en buiten de filosofie, navolging verdienen.

anish kapoor

nieuw werk van anish kapoor (foto http://www.flickr.com/photos/janpeeters/)

In de prachtige monografie van Phaidon uit 2009 vertelt Anish Kapoor dat hij hoopt nog twee nieuwe ‘bodies of work’ te maken. De eerste is er al. Een installatie met machinaal vervaardigde objecten van cement. Bij binnenkomst in de zaal ben ik verbaasd en kan ik het niet direct plaatsen. Maar vervolgens krijg ik er geen genoeg van. Het is spannend, gelaagd werk dat de verbeelding prikkelt. Typisch Kapoor dus. Op de exposite in Bilbao (bovenstaande foto is in The Royal Academy in Londen gemaakt) is ook een documentaire te zien, The year of Anish Kapoor, waarin hij helder vertelt over hoe hij tot zijn beelden komt.  Aanrader voor alle kunststudenten en voor een ieder die in kunst geïnteresseerd is.

La philosophie

Er is een remedie tegen de waanzin van onze dagen: de filosofie, het denken. Volgens Deleuze is filosofie lezen geen filosofie bedrijven. Het is echter wel een stimulans. Ik lees momenteel met veel plezier in ‘Deleuze compendium’ van uitgeverij Boom. In een groot aantal essays wordt het denken van Deleuze voor een Nederlands/Vlaams publiek ingeleid. Normaal lees ik liever een filosoof zelf dan verhalen van anderen erover. Het compendium biedt echter een mooi overzicht van het vele werk van Deleuze en van het duo Deleuze/Guattari. Het boek gaat evenzeer over wat filosofie is. Deleuze begon zijn carrière met studies over Hume, Nietzsche, Bergson en Spinoza en het laatste werk dat hij samen met Guattari schreef was Qu’est-ce que la philosophy?

Er is nog weinig van Deleuze en Guattari in het Nederlands vertaald, hetgeen dit boek des te waardevoller maakt. Hopelijk is het een aanleiding alsnog met de vertaling van een aantal hoofdwerken te beginnen.

recycling (1)

picturing foam magazine

Taking pictures from pictures, één van mijn onnozele bezigheden, blijkt nu ook al salonfähig. In het Tijdelijke Stedelijk hangt een grote foto van Louise Lawler van een zaal met werken van Jeff Koons en Donald Judd in het Oude Stedelijk.
Op de cover van foam magazine hierboven een prachtig portret van Clint Eastwood door Inez van Lamsweerde & Vinoodh Matadin.

benesse house, naoshima

uitzicht vanaf het hotelterras

Benesse Art Site Naoshima is een project van een bedrijf en stichting die kunst en goed leven willen stimuleren. Dat is niet uitzonderlijk in Japan, ook het MIHO museum heeft naast het tonen van kunst het goede leven als doel. Wat een goed leven is lijkt mij een filosofische vraag die op vele manieren te beantwoorden is.  Benesse biedt een aantal musea voor moderne en hedendaagse kunst en een luxe hotelaccommodatie op een aantal eilanden in de Japanse binnenzee.

Het bekendst en tevens oudst is Naoshima Island. Er zijn drie musea en een aantal art houses. Die art houses zijn oude gebouwen in een dorp op het eiland de gerestaureerd zijn en door kunstenaars ‘bewerkt’ zijn. Eén toont een lichtinstallatie van James Turrell, een ander is geïncorporeerd in een kunstwerk door Shinro Othake.

Een deel van de hotelkamers ligt in het Benesse Museum, de rest is verdeeld over twee paviljoens. In alle kamers is kunst. Op onze kamer hing een tekening van Frank Stella.
Het hotel heeft twee restaurants, een Japans restaurant in het museum en een westers restaurant bij de hotelgebouwen.

Tijdens het verblijf is het duidelijk dat Benesse (= live well) haar naam eer aan doet. Goede kunstwerken, prachtig gepresenteerd in een mooie omgeving. Mooie comfortabele hotelkamers, heerlijk eten en een geweldige service.

Nou gaat het goede leven niet enkel over goede verzorging. Die verzorging zorgt voor een rust en welbevinden die denken, meditatie en zijn dienen.

in het Chichu Art Museum

urban

kado?

In de serie urban twee foto’s van huishoudens in Tokio. Het betreft de bezittingen van daklozen. De eerste dag van de vakantie kwamen we al een plein in en park tegen waar met een dekzeil afgedekte spullen stonden. Door het kookgerei twijfelde ik eerst nog even of het soms gesloten eetkramen waren. De onaangename lucht gaf aan dat dit niet zo was. Elders op het parkplein waren een paar bewoners thuis.

Deze foto’s zijn genomen in de buurt van het Tokyo National Museum. Ik vermoed dat de notebook neergelegd is door een passant. Dikke kans dat die daar blijft liggen tot de nieuwe eigenaar thuis komt.

on the road

Eten

bento boxen

Naast de beleefdheid is er gelukkig nog een cliché over Japan waar: het eten is er geweldig en alom tegenwoordig.

Sushi restaurants vindt je buiten Tokyo merkwaardig weinig, maar dat wordt in de steden gecompenseerd door de voedselafdelingen in de kelders van de warenhuizen. Hoe beter het warenhuis hoe beter het eten. En ook in de chiqueste is de sushi heel betaalbaar.

het nori vel is los van de rijst verpakt

Maar er is natuurlijk veel meer. Udon, soba, tempura, pickels en vele andere gerechten. En altijd rijst en misosoep. Vanaf 100 yen (was vorige  week 90 ct) kun je al heerlijke in zeewier gewikkelde rijstdriehoekjes kopen en de hogere keuken is kwa prijs vele malen goedkoper dan hier en een feest voor oog en smaak.

sashimi

asterios polyp

afbeelding uit het boek

Alweer zo’n ‘laat debuut’. David Mazzucchelli is al jaren striptekenaar en komt nu met zijn eerste roman. En dat doet hij dan ook meteen goed. Deze beeldroman wordt opvallend genoeg door meerdere recensenten als literair werk beoordeeld en geroemd als één der beste romans van 2009. Vind ik heel gewoon, ik heb goede strips nooit onderschat,  maar in de literatuurkritiek was ik het niet eerder tegengekomen.

Asterios Polyp is zowel qua verhaal, tekst, belettering als tekenwerk fenomenaal. Het is komisch, filosofisch, romantisch en spannend.

Door de uitgever wordt het als volgt gepresenteerd: The triumphant return of one of comics’ greatest talents, with an engrossing story of one man’s search for love, meaning, sanity, and perfect architectural proportions.
Zij plaatsen het boek dus in de rijke traditie van het herintreden.

En het volgende citaat uit de New York Times staat terecht op de flaptekst: The book is a satirical comedy of remarriage, a treatise on aesthetics and design and ontology, a late-life Künstlerroman, a Novel of Ideas with two capital letters, and just about the most schematic work of fiction this side of that other big book that constantly alludes to the ­“Odyssey.”

En ook fijn: toen ik hem uit had kon ik gewoon weer vooraan beginnen. Dit is een boek die je vele malen kunt lezen om telkens nieuwe dingen te ervaren.

kennis

Derrick de Kerckhove tijdens de start van de Sonic Acts XIII conferentie

In doen/werken ontwikkelt men kennis. In lezen ontwikkelt men kennis. Louter studeren leidt niet tot kennis. Zijn boeken een bron van kennis of moet de kennis in ons hoofd ontstaan?

Wat is kennis? Inzicht, feitenkennis? Op school moest ik feitenkennis uit de geschiedenis leren. Dat lukte prima, maar een paar dagen na een toets was dat weer verdwenen. Ik denk dat geschiedenis in de vorm van verhalen langer beklijft dan in de vorm van datumlijsten.

infinite jest

dark matter 7

Meer dan een jaar deed ik over het lezen van Infinite Jest van David Foster Wallace. Ik las voor het eerst over deze schrijver in september 2008. Ik was in New York en de New York Times berichtte over zijn dood. Dat was daar groot nieuws. Zijn werk leek me interessant en ik kocht drie boeken, twee romans en een essaybundel. Ik begon heel verstandig met zijn eerste roman The broom of the system, hierdoor kon ik aan zijn schrijfstijl en denkwijze wennen.

Daarna las ik enkele essays. Foster Wallace is zo’n schrijver die in zijn essays dezelfde eigenzinnige blik toont als in zijn romans. En ook de zelfde rijke schrijfstijl voert. Er lijkt geen verschil tussen werkelijkheid en fictie. En waarschijnlijk hoort dat ook zo, is er geen verschil.

Infinite Jest is een uitdaging, een avontuur, een gekkenhuis. De romantiek die zo hoort bij de literaire wereld komt in de Verenigde Staten het meest tot uiting in het concept van The Great American Novel. Zoals de walvis uit de titel van Moby Dick of het boek van de Dood en het Violet van Reve. Een boek van mythische proporties die alle andere boeken over de essentie van de Verenigde staten overtreft.  Regelmatig vinden  Amerikaanse recensenten het nodig om een nieuwe roman die eretitel te geven.  Infinite Jest is in mijn visie het boek dat het beste aansluit bij het concept. Het geeft een doortastend beeld van de Amerikaanse maatschappij en is literatuur op het hoogste niveau. En literatuur op hoog niveau kent Amerika ruim. Het is zowel het land van het platste vermaak uit Hollywood als de beste kunst van de afgelopen decennia.

Infinite Jest is 1100 dichtbeschreven pagina’s dik. Eén van de hoofdpersonen onthoudt alles wat hij leest en leert zo o.a. het Engels woordenboek uit zijn hoofd. Ik denk dat dit één van de vele  autobiografische elementen is, ik heb nooit eerder een boek gelezen met zo veel verschillende woorden. Het is geen makkie om te lezen en dat hoeft ook helemaal niet, zoals Dave Eggers ook schrijft in zijn inleiding. Het is een geestverrijkende klus. Het is ook vaak komisch.

Scroll to Top