Tarkovski en Proust

Tarkovski was geïnteresseerd in kunst, filmkunst. Hij formuleert dit helder in het interview aan het begin van de expositie in Eye. Hij is zelf helderder dan de zaalteksten die, als altijd over Tarkovski, over religie gaan en dit keer ook  over dichotomieën.
Maar ik zie en hoor poëzie, ik zie beeldpoëzie en hoor taalpoëzie. Tarkovski is zoon van zijn dichtende vader.

Tijdens mijn bezoek dacht ik een paar keer aan Proust. Vanwege tijd, herinneringen en zoektocht naar film/literatuur.
Zowel Tarkovski als Proust waren met kunst, het fenomeen kunst, bezig en met name hoe dat vorm te geven in hun medium, film en literatuur. ‘Op zoek naar de verloren tijd’ was niet zozeer een zoektocht naar het verleden maar een onderzoek naar literatuur en Proust eigen schrijverschap.
Tarkovski’s beschouwingen over de filmkunst heten ‘de verzegelde tijd’.

Charlus

Is Charlus de werkelijke hoofdpersoon van Op zoek of het drietal Albertine, Charlus, Marcel? De verteller is a body without organs, deze verteller met zijn geheugen heeft Charlus en Albertine nodig als organen. In het drietal vindt hij zichzelf, kan hij zichzelf uitdrukken. De schrijver zoekt geen verloren tijd, hij zoekt zichzelf, hij laat zichzelf vormen in deze literaire zoektocht en nodigt ons uit dit ook te doen.

Proust & signs

Als Deleuze schrijft over het werk van een ander verduidelijkt dat tegelijkertijd dat werk als zijn eigen werk. Misschien was kunst voor Deleuze hoger en belangrijker dan filosofie, al kon hij als filosoof kunst begrijpen en nadert zijn schrijven kunst. Misschien is, zeker in de eerste twee werken met Guattari, een deel van zijn werk een samengaan van kunst en filosofie. Deleuze vond de logica van Witgenstein de dood voor de filosofie. Zelf ging hij voort op Nietzsche, ook een kunstenaar filosoof.

Had David F Wallace een goede filosoof kunnen zijn? Of besefte hij dat zijn logische filosofie niet vruchtbaar was? Dat de literatuur hem meer vrijheid gaf. Een vrijheid die Deleuze wel vond in zijn visie op filosofie. Misschien is de logica zelfs geen filosofie, het is een redeneren, geen denken.

Scroll to Top